De zomer is weer voorbij. Spitsuren zijn realiteit en koffieapparaten draaien weer overuren. Want ja, we moeten met frisse snuiten op ons werk komen. Voor de een is dat wat makkelijker dan de ander. We hebben dus allemaal wel eens te maken met vermoeidheid. Voor de één helpt het dan om een avondje vroeg naar bed te gaan, voor de ander is het een kwestie van wennen aan het ritme en weer een ander heeft gewoon even een moment van ontspanning nodig. Vaak ben je na een aantal dagen of weken weer wat meer uitgerust. Maar wat als je constant vermoeid bent? En een regelmatig slaapritme geen enkele uitwerking heeft? Dan kan er een mogelijkheid bestaan dat je het Chronisch Vermoeidheidssyndroom (CVS) hebt.
Wat is het?
Het Chronisch Vermoeidheidssyndroom is een verzamelnaam voor vermoeidheidsklachten die niet aan een herkenbare ziekte kunnen worden gekoppeld. Deze klachten treden pas later in je leven op: het is dus niet vanaf je geboorte aanwezig. Daarnaast duren de klachten langer dan zes maanden of het keert steeds weer terug. Ten slotte kenmerkt het zich door de volgende zaken:
- De vermoeidheid is niet het gevolg van langdurige inspanning
- De vermoeidheid is niet te verhelpen met voldoende rust.
- De vermoeidheid beperkt ernstig het dagelijks functioneren.
De symptomen kunnen heel verschillend zijn:
- Keelpijn
- Gevoelige hals- of okselklieren
- Gewrichtspijn
- Spierpijn
- Hoofdpijn
- Nadat je een inspannende activiteit hebt uitgevoerd, ben je minimaal 24 uur of langer uitgeput
- Je hebt moeite met dingen onthouden of om te concentreren.
Cijfers
Er zijn weinig onderzoeken gedaan naar dit syndroom. In Nederland is bekend dat 1 op de 1000 jongeren ermee te maken heeft en dat de meeste binnen een jaar herstellen. Over volwassenen is er alleen een inschatting te maken via gegevens van de Amerikaanse gezondheidsraad*. Daar heeft tussen de 0,26% en de 0,77% van de bevolking last van deze ziekte. In Nederland zou het zich dan vertalen naar tussen de 44.2000 en de 130.900 personen.
Behandeling
Het Chronisch Vermoeidheidssyndroom wordt meestal behandeld door middel van de zogenaamde Cognitieve Gedragstherapie. Een moeilijke term, die het beste kan omschreven worden als een therapie waarbij je anders leert kijken naar je klachten. Je gaat samen met de therapeut kijken naar je denkpatronen en hoe die samenhangen met je gedrag (hoe je omgaat met je klachten) en je gevoelens. Daarna leer je hoe je die op een positieve manier kunt ombuigen. Ook wordt er wel eens gebruik gemaakt van Graded Exercise Therapy, waarbij je door middel van oefeningen stapsgewijs leert actief te worden/blijven. Door die oefeningen voorkom je dat je nog sneller vermoeid raakt.
Tips voor jezelf
- Mocht je twijfels hebben over of je hier last van hebt, raadpleeg dan je huisarts. Die kijkt samen met jou naar de mogelijkheden.
- Informeer je omgeving over de ziekte, zodat ze meer begrip kunnen tonen.
- Vraag om hulp wanneer iets echt niet gaat. Het is niet iets waar je je voor hoef te schamen.
- Zoek emotionele steun bij iemand die dicht bij je staat/die je vertrouwt. Geef aan op welke manier diegene jou kan ondersteunen.
- Zoek eventueel steun bij lotgenoten.
Tips voor de omgeving
- Geef elkaar de ruimte om aan de nieuwe situatie en de daarbij behorende emoties te wennen. Zeker voor familie en vrienden kan het best even schakelen zijn omdat zij zich moeten aanpassen aan wat er wel en niet kan/soms taken moeten overnemen.
- Overleg met elkaar welke activiteiten haalbaar zijn om de relatie te onderhouden.
Bronnen
*Link naar samenvatting van rapport (om hem volledig te downloaden, moet je hem wel betalen). http://www.nationalacademies.org/hmd/Reports/2015/ME-CFS.aspx
Nederlandse vertaling is te vinden op de website van de ME/CVS Stichting (zie hieronder).
Isala (2018). Chronisch Vermoeidheidssyndroom. Geraadpleegd op https://www.isala.nl/patientenfolders/7913-chronisch-vermoeidheidssyndroom/
Mind. (z.j.). Cognitieve gedragstherapie. Geraadpleegd op https://wijzijnmind.nl/psychipedia/cognitieve-therapie
ME/CVS Stichting Nederland. (z.j.) Omgeving en relaties. Geraadpleegd op https://mecvs.nl/leven-met-mecvs/omgeving-en-relaties/
ME/CVS Stichting Nederland. (z.j.). Wat is ME/CVS? Geraadpleegd op https://mecvs.nl/informatie-mecvs/wat-is-mecvs/
Spaans, J.A., Swaen, S.J. & Sterk, W.A. (2008). Omgaan met chronische vermoeidheid. Geraadpleegd op https://books.google.nl/books?id=5Ea0TC5hbcAC&pg=PA14&lpg=PA14&dq=tips+voor+het+netwerk+van+mensen+met+CVS&source=bl&ots=_mU-cBDV9a&sig=ACfU3U2K5twU_moFityPd4jLQzUPSz6reA&hl=nl&sa=X&ved=2ahUKEwiF5M-E7rnkAhUMIMUKHYxIACg4ChDoATAFegQICRAB#v=onepage&q&f=false
Wilhelmina Kinderziekenhuis. (z.j.). Hoe vaak komt CVS voor?. Geraadpleegd op https://www.hetwkz-kind.nl/ziektebeeld/cvs-wat-is-in-nederland-hoe-vaak-cvs/